1-Karakter :
Canlının sahip olduğu her bir özelliğe karakter denir.
2-Gen :
Canlıların sahip olduğu her bir özelliği yani her bir karakteri belirleyen ve bu karakterlerin aktarılmasını sağlayan kalıtım birimlerine, DNA parçalarına gen denir. Genler harflerle gösterilir. Baskın gen büyük, çekinik gen ise aynı harfin küçüğü ile gösterilir
Örnek;''A'' baskın gen, ''a'' çekinik gendir.
3-Alel Gen :
Canlıların sahip olduğu her bir karakter (özellik) için biri anneden diğeri babadan gelen her bir gene alel gen, iki alel gene de alel gen çifti veya alel genler denir. Alel genler harflerle gösterilir.
4-Genotip :
Canlının sahip olduğu karakterleri belirleyen genlerin dizilişi veya gen topluluklarına genotip denir. (Canlı karakterlerin oluşmasında kullanılan genlerin her türlü özelliğine genotip denir.
5-Fenotip :
Canlının gözle görünen dış görünüşüne fenotip denir.
6-Kromozom :
Canlının kalıtım birimi olan (kalıtsal özelliklerini belirleyen) genleri üzerinde taşıyan yapılara kromozom denir.
7-Homolog (Eş) Kromozom :
Biri anneden diğeri babadan gelen ve aynı karakterlere (özelliklere) ait genleri bulunduran kromozomlara homolog (eş) kromozom denir.
8-Dominant (Baskın) Gen :
Etkisini (bulunduğu fenotipte) her zaman gösterebilen, büyük harflerle gösterilen ve en çok ortaya çıkan genlerdir.örnek ;AA,BB gibi
9-Resesif (Çekinik) Gen :
Etkisini (bulunduğu fenotipte) her zaman gösteremeyen, etkisini gösterebilmesi için iki tanesinin yan yana gelmesi gereken, küçük harflerle gösterilen ve en az ortaya çıkan genlerdir.örnek;aa,bb gibi
10-Homozigot (Saf=Arı) Döl :
Canlıdaki her bir özelliği belirleyen gen çiftinin yani alel genlerin her ikisinin de aynı olması durumudur. Yani gen çiftinin ikisinin de baskın veya ikisinin de çekinik olması durumudur.
Örnek : AA, aa gibi
11- Heterozigot (Melez=Hibrit) Döl :
Canlıdaki her bir özelliği belirleyen gen çiftinin yani alel genlerin her ikisinin de farklı olması yani alel genlerin birinin baskın, birinin çekinik olması durumudur. Heterozigot dölde daima baskın gen etkisini gösterir (çekinik genin etkisi gizli kalır).
Örnek : Aa,Bb
12-Eksik baskınlık (ekivalentlik):
Eksik baskınlıkta allel genler birbirine tam baskınlık göstermezler.Heterozigot bireylerde, her iki karakterin karışımı bir özellik ortaya çıkar.
13-Eş baskınlık (ko-dominant):
Eş baskınlıkta allel genler birbirine baskınlık göstermezler.Heterozigot bireylerde her iki karakter de ortaya çıkar.
14-Çok allelilik:
Canlılarda, bazı karakterlerin ortaya çıkması ikiden fazla allel genle kontrol edilir. Buna çok allelilik denir.
Bir karakterin ortaya çıkması, kaç allel genle kontrol edilirse edilsin, bir bireyde bu allel genlerden en fazla iki tanesi aynı anda bulunur. Çünkü bu allellerden, bir tanesi anneden, diğeri ise babadan gelir.Çok allellilikte oluşabilecek genotip çeşidi sayısı, o allelleri gösteren sayıların toplamına eşittir.
BU MAKALEDEN SONRA AŞAĞIDAKİ LİNKİ TIKLAYIP MAKALEYİ OKUYUNUZ
https://muhabbetkuslari.org/
Yazı bana aittir.İzinsiz kullanılamaz.........
Yorumlar
Yorum Gönder